مولانا میرزا محمد اطهر
مولانا میرزا محمد اطهر (۱۹۳۶-۲۰۱۶م)، خطیب برجسته و توانمند مکتب اهل‌بیت(ع) در هند بود که با مهارتی خاص مردم را به خود جذب می‌کرد و با بیانی شیوا و دلنشین، معارف اسلام ناب را به آنان منتقل می‌کرد و از این طریق در ترویج و نشر مکتب اهل‌بیت(ع) در آن دیار نقش بسزایی ایفا کرد. ایشان همچنین با تأسیس کانون احوال شخصیه شیعیان هندوستان خدمت بزرگی به پیروان این مکتب در یک کشور غیراسلامی و دفاع از حقوق آنان در آنجا نمود.
این روحانی خدوم شیعه در سال ۱۹۳۶م در ایالت اوتار پرادش یکی از ایالت‌های شمالی هند در خانواده‌ای مذهبی چشم به جهان گشود. پدرش میرزا محمد طاهر نیز عالم، واعظ و خطیب به شمار می‌رفت. از آنجا که فضای خانه علمی و مذهبی بود، محمد اطهر از کودکی به علوم دینی رغبت پیدا کرد.
تحصیلات
میرزا محمد اطهر، تحصیلات ابتدائی را در خانه آغاز کرد و در سـال ۱۹۴۴م، برای تحصیلات علـوم دینـی بـه مدرسـه ناظمیـه هنـد کـه یکـی از مـدارس معـروف آن زمـان بـود، رفـت. در ایـن مدرسـه از اسـاتیدی چـون: مولانا عابـد علـی و مولانا ناصرعلی سرسـوی اسـتفاده کـرد و به مدت چهـار سـال در این مدرسـه مشـغول تحصیـل بود.
محمد اطهر در دانشـکده عربی نیز تحصیل کرد و از مولانا سـعادت حسـین‌خان، کسـب فیض نمود و در سـال ۱۹۵۴م از همان دانشـکده مدرک «عمادالکلام» را دریافت نمود. میـرزا محمـد سـپس بـه مدرسـه سـلطان‌المدارس رفـت و از اسـاتید زیـادی بهـره بـرد. او علوم عقلیـه را از مولانا محسـن نـواب آموخـت و ادبیـات عـرب را نزد مولانا سـید محمدصـادق آل‌نجم خوانـد و در فقـه و اصـول فقـه به شـاگردی مولانا سـید محمد سـعید درآمـد. او در کنار درس‌های رسـمی مدرسـه، بـرای آموختـن برخـی علـوم و کتاب‌هـا بـه منـازل برخـی شـخصیت‌های علمـی آن زمـان نیـز می‌رفـت تـا در کمتریـن زمـان بیشـترین اسـتفاده را بـرده باشـد. مولانا محمـد اطهـر در سـال ۱۹۵۸م، از مدرسـه سـلطان‌المدارس سـند «صدراالفاضـل» را دریافـت کـرد. وی همچنیـن در آمـوزش عالـی کشـور به‌صـورت غیرحضـوری کلاس‌هـای عالـم، کامـل و فاضـل را به‌صـورت غیرحضـوری گذرانـد و بـا نمـره عالـی پـاس کرد. در سـال ۱۹۶۰م در ادبیات فارسـی مدرک لیسـانس گرفـت و فوق‌لیسـانس را نیـز در همیـن رشـته ادامـه داد و دو سـال بعـد یعنـی در سـال ۱۹۶۲م، مـدرک فوق‌لیسـانس را نیـز دریافـت کـرد. در همیـن سـال او در شـیعه کالـج عربـی به‌عنوان اسـتاد اسـتخدام شـد و تدریس را شـروع کرد. در سـال ۱۹۷۳م، به‌عنوان نائب‌رئیس شـیعه علوم انسـانی کالـج منتخـب شـد و در کنـار تدریـس مدیریـت و کارهـای اجرائـی را نیـز بـر عهـده گرفت و در سـال ۱۹۹۹م بعـد از ۲۶ سـال خدمـت در بخـش آمـوزش، بازنشسـت شـد.
فعالیت‌های تبلیغی
میـرزا محمـد اطهـر خطیـب توانائـی بـود و بـا خطابه‌های خـود در ترویج معارف اسلامی نقش بسـزایی ایفـاء کـرد و بیشـتر زندگـی خـود را صـرف تبلیـغ دیـن اسلام نمـود. بـه خاطـر مهـارت و شـهرت در فـن خطابـت بـه او لقـب «خطیـب اکبـر» داده شـد. ایشـان مشـکل‌ترین مسـائل را بـا تمثیـل بیـان کـرده و خیلـی راحـت حـل می‌کـرد، از ایـن‌رو بـه او «سـلطان تمثیـل» نیـز می‌گفتنـد. یکـی از افتخـارات وی ایـن بـود که در مسـجد ایرانیان در بمبئی، به مدت ۵۸ سـال، دهه محرم را منبر رفته اسـت. میـرزا محمـد اطهـر در ژانویـه سـال ۲۰۰۵م، کانـون احـوال شـخصیه شـیعیان هندوسـتان را تأسـیس کـرد تـا حقـوق شـیعیان در یـک کشـور غیراسلامی محفـوظ بمانـد و در احـوال شـخصیه طبـق قانـون غیراسلامی مواجـه نشـوند. از بـدو تأسـیس تـا لحظه‌هـای آخـر عمـرش او رئیس این کانـون نیـز بوده اسـت.
رحلت
میـرزا محمـد اطهـر در روز جمعـه، ۲۶ فوریه ۲۰۱۶م، در سـن ۸۰ سـالگی دار فانی را وداع گفت و در شـهر لکهنو به خاک سـپرده شـد.
مولانا میرزا محمد اطهر (۱۹۳۶-۲۰۱۶م)، خطیب برجسته و توانمند مکتب اهل‌بیت(ع) در هند بود که با مهارتی خاص مردم را به خود جذب می‌کرد و با بیانی شیوا و دلنشین، معارف اسلام ناب را به آنان منتقل می‌کرد و از این طریق در ترویج و نشر مکتب اهل‌بیت(ع) در آن دیار نقش بسزایی ایفا کرد. ایشان همچنین با تأسیس کانون احوال شخصیه شیعیان هندوستان خدمت بزرگی به پیروان این مکتب در یک کشور غیراسلامی و دفاع از حقوق آنان در آنجا نمود.
این روحانی خدوم شیعه در سال ۱۹۳۶م در ایالت اوتار پرادش یکی از ایالت‌های شمالی هند در خانواده‌ای مذهبی چشم به جهان گشود. پدرش میرزا محمد طاهر نیز عالم، واعظ و خطیب به شمار می‌رفت. از آنجا که فضای خانه علمی و مذهبی بود، محمد اطهر از کودکی به علوم دینی رغبت پیدا کرد.
تحصیلات
میرزا محمد اطهر، تحصیلات ابتدائی را در خانه آغاز کرد و در سـال ۱۹۴۴م، برای تحصیلات علـوم دینـی بـه مدرسـه ناظمیـه هنـد کـه یکـی از مـدارس معـروف آن زمـان بـود، رفـت. در ایـن مدرسـه از اسـاتیدی چـون: مولانا عابـد علـی و مولانا ناصرعلی سرسـوی اسـتفاده کـرد و به مدت چهـار سـال در این مدرسـه مشـغول تحصیـل بود.
محمد اطهر در دانشـکده عربی نیز تحصیل کرد و از مولانا سـعادت حسـین‌خان، کسـب فیض نمود و در سـال ۱۹۵۴م از همان دانشـکده مدرک «عمادالکلام» را دریافت نمود. میـرزا محمـد سـپس بـه مدرسـه سـلطان‌المدارس رفـت و از اسـاتید زیـادی بهـره بـرد. او علوم عقلیـه را از مولانا محسـن نـواب آموخـت و ادبیـات عـرب را نزد مولانا سـید محمدصـادق آل‌نجم خوانـد و در فقـه و اصـول فقـه به شـاگردی مولانا سـید محمد سـعید درآمـد. او در کنار درس‌های رسـمی مدرسـه، بـرای آموختـن برخـی علـوم و کتاب‌هـا بـه منـازل برخـی شـخصیت‌های علمـی آن زمـان نیـز می‌رفـت تـا در کمتریـن زمـان بیشـترین اسـتفاده را بـرده باشـد. مولانا محمـد اطهـر در سـال ۱۹۵۸م، از مدرسـه سـلطان‌المدارس سـند «صدراالفاضـل» را دریافـت کـرد. وی همچنیـن در آمـوزش عالـی کشـور به‌صـورت غیرحضـوری کلاس‌هـای عالـم، کامـل و فاضـل را به‌صـورت غیرحضـوری گذرانـد و بـا نمـره عالـی پـاس کرد. در سـال ۱۹۶۰م در ادبیات فارسـی مدرک لیسـانس گرفـت و فوق‌لیسـانس را نیـز در همیـن رشـته ادامـه داد و دو سـال بعـد یعنـی در سـال ۱۹۶۲م، مـدرک فوق‌لیسـانس را نیـز دریافـت کـرد. در همیـن سـال او در شـیعه کالـج عربـی به‌عنوان اسـتاد اسـتخدام شـد و تدریس را شـروع کرد. در سـال ۱۹۷۳م، به‌عنوان نائب‌رئیس شـیعه علوم انسـانی کالـج منتخـب شـد و در کنـار تدریـس مدیریـت و کارهـای اجرائـی را نیـز بـر عهـده گرفت و در سـال ۱۹۹۹م بعـد از ۲۶ سـال خدمـت در بخـش آمـوزش، بازنشسـت شـد.
فعالیت‌های تبلیغی
میـرزا محمـد اطهـر خطیـب توانائـی بـود و بـا خطابه‌های خـود در ترویج معارف اسلامی نقش بسـزایی ایفـاء کـرد و بیشـتر زندگـی خـود را صـرف تبلیـغ دیـن اسلام نمـود. بـه خاطـر مهـارت و شـهرت در فـن خطابـت بـه او لقـب «خطیـب اکبـر» داده شـد. ایشـان مشـکل‌ترین مسـائل را بـا تمثیـل بیـان کـرده و خیلـی راحـت حـل می‌کـرد، از ایـن‌رو بـه او «سـلطان تمثیـل» نیـز می‌گفتنـد. یکـی از افتخـارات وی ایـن بـود که در مسـجد ایرانیان در بمبئی، به مدت ۵۸ سـال، دهه محرم را منبر رفته اسـت. میـرزا محمـد اطهـر در ژانویـه سـال ۲۰۰۵م، کانـون احـوال شـخصیه شـیعیان هندوسـتان را تأسـیس کـرد تـا حقـوق شـیعیان در یـک کشـور غیراسلامی محفـوظ بمانـد و در احـوال شـخصیه طبـق قانـون غیراسلامی مواجـه نشـوند. از بـدو تأسـیس تـا لحظه‌هـای آخـر عمـرش او رئیس این کانـون نیـز بوده اسـت.
رحلت
میـرزا محمـد اطهـر در روز جمعـه، ۲۶ فوریه ۲۰۱۶م، در سـن ۸۰ سـالگی دار فانی را وداع گفت و در شـهر لکهنو به خاک سـپرده شـد.