حجت الاسـلام والمسـلمین سـید نیـاز حسـین نقـوی
حجت الاسـلام والمسـلمین سـید نیـاز حسـین نقـوی (۱۹۵۴-۲۰۲۰م) از علمـای برجسـته پاکسـتان و دبیـر سـابق مجمـع جهانـی اهلبیـت(ع) در ایـن کشـور بـود. سـید نیـاز حسـین بـه مـدت ۲۷ سـال در ایـران در مناصـب قضایـی کشـور خدمت کـرد. از مهمتریـن خدمـات فرهنگـی ایشـان در پاکسـتان و خـارج از پاکسـتان می‌توان به تأسـیس مـدارس علمیـه: «جامعـة امیـر المؤمنیـن» و «جامعـة المبلغیـن» در شـهر اسـلام آبـاد پاکسـتان، «جامعـة خاتـم النبییـن» در شـهر کویتـه ایالـت بلوچسـتان و مدارسـی بـا عنوان «مدینـة العلـم» در شـهرهای مختلفـی چـون اسـلام آبـاد، مـری، بهمـرود اسـلام آبـاد، دیـره مـراد جمالـی ایالـت بلوچسـتان، لارکانـه ایالـت سـنده، لاهـور، نجـف اشـرف، کوپـنهـاک دانمـارک و کارپـی ایتالیـا، اشـاره کـرد. او همچنیـن بـه بازسـازی مـدارس علمیـه «جامعـة المنتظـر» لاهـور، «رضویـه» در شـهر چیچـه وطنـی، «السـبطین» و مدرسـه «بـاب حیـدر» و «محمدیـه» در سـرگودا، پرداخـت.
او در راسـتای وحـدت بیـن فرقه‌هـای مسـلمان و گروه‌هـای شـیعه در پاکسـتان و نیـز بـرای ترویـج و تبلیـغ معـارف اهلبیـت(ع)، تلاش‌هـای بسـیاری کرد.
زندگینامه
حجت‌الاسلام‌والمسلمین سـید نیـاز حسـین نقـوی در تاریـخ ۳ دسـامبر ۱۹۵۳م، مطابـق بـا ۱۳۳۲ش، در ایالـت پنجـاب پاکسـتان مظفرگـر توابع علیپور در پاکسـتان در یک خانواده علمی چشـم به جهان گشـود. عالمانی نظیر آیت‌الله محمدیار شـاه نجفی، آیت‌الله حافظ ریاض حسـین نجفی، سیدصفدرحسـین نجفی که از علمای طراز اول پاکسـتان محسـوب می‌شوند، از خاندان او هسـتند. ازلحاظ نسـب وی از سلسـله سـادات نقوی اسـت و نسـبش به امام هادی(ع) می‌رسد. سـید نیـاز نقـوی آدم متواضـع و خوش‌اخلاق و شیرین‌سخنی بـود و افـراد تحت تأثیرکلام وی جـذب می‌شدند. او دو بـار ازدواج کـرد و محصـول ایـن ازدواج‌ها هفت فرزند؛ پنج پسـر و دو دختـر بود.
تحصیلات
سـید نیـاز حسـین در سـال ۱۹۶۲م (در ۹ سـالگی) توسـط بـرادر بزرگـش آیت‌الله سـید ریـاض حسـین نجفـی بـه حـوزه علمیـه «جامعة المنتظـر» لاهور وارد شـد و تحصیلات خـود را ازآنجا آغاز کـرد و آمـوزش قـرآن کریـم را همان‌جا از بـرادرش فراگرفت. وی دو سـال در مدرسـه المنتظـر درس خوانـد و پـس از دو سـال در سـن یـازده سـالگی بـه علیپور بازگشـت و در مدرسـه «دار الهدی محمدیـه علـیپـور» نـزد عمویـش آیت‌الله سـید محمدیـار شـاه به مدت شـش سـال کسـب فیض کـرد. سـید نیـاز حسـین در تاریـخ ۱۳ اکتبـر ۱۹۶۸م، در سـن ۱۷ سـالگی دوبـاره بـه جامعـه المنتظر وسـن پُوره بازگشـت و نزد برادرش درس خواند و تا اتمام لمعتین همان‌جا به تحصیل پرداخت.
او در سـال ۱۳۵۰ش (۱۹۷۰م) بـه ایـران هجـرت کـرد و در کنـار بـارگاه ملکوتـی حضـرت معصومـه(س) سـکونت گزیـد و در حـوزه علمیـه قـم مشـغول تحصیـل شـد. سـید نیـاز حسـین از اسـاتید برجسـته آن روز آیـات عظـام فاضـل لنکرانـی، میـرزا جـواد تبریـزی و وحیـد خراسـانی و همچنیـن از دیگـر اسـاتید حـوزه علمیـه قـم همچـون آیات عظـام دوزدوزانـی، اعتمادی و سـتوده کسـب علـم کـرد.
فعالیت‌های سیاسی و تبلیغی
سـید نیـاز حسـین به خاطر شـرکت در راهپیمایی‌های ضـد شـاه و حمایـت از انقلاب ایـران، از قـم اخـراج شـد و در ۲۳ سـالگی بـه پاکسـتان برگشـت و در شـهر لاهور مشـغول تبلیـغ و ترویـج معـارف اهل‌بیت(ع) شـد. او بـا حکم حجتاالسلام سـید صفدرحسـین نجفی، پیغـام مرجعیت امام خمینی(ره) را به شـهرهای مختلف پاکسـتان رسـاند و به شـهر چیچه وطنی اعزام شـد و در آنجا در سـال ۱۹۷۸م، مدرسـه علمیه رضویه را تأسـیس کرد. سـید نیاز حسـین در همان مدرسـه به مدت یک سال بـه تدریـس علـوم حـوزوی پرداخـت و سـپس در ۲۵ سـالگی بـه ایـران رفـت.
ورود او بـه ایـران هم‌زمان بـا روزهـای پایانـی حکومت شاهنشـاهی بود و او نیـز در راهپیمایی‌های ضـد ستم‌شاهی شـرکت می‌کرد. پـس از پیـروزی انقلاب اسلامی، سـید نیـاز حسـین به همراه خانواده‌اش بـه ایـران هجـرت کـرد و در قـم سـکونت گزید.
سـید نیـاز حسـین در بـدو ورود بـه ایـران بـا کمـک برخـی دوسـتانش، باهدف تقویـت بنیـه اعتقـادی، دینـی و انقلابی شـیعیان و مسـلمانان اردو زبـان و آشـنایی بیشـتر آن‌ها با انقلاب اسلامی ایـران و ترویـج اهـداف و آرمان‌های انقلاب، مجله‌ای بهنام «جهـاد» را بـه زبـان اردو راه‌اندازی کـرد. همچنیـن دو مجلـه «فصلنامـه مجلـه ثقلیـن» و «ماهنامـه معصوم» نیـز به زبـان اردو، تحت سرپرسـتی وی در پاکسـتان بـه چـاپ می‌رسیدند.
فعالیت در امور قضایی
در اوایـل انقلاب، زمانـی کـه «مدرسـه عالـی قضایـی» بـه دسـت شـهید سـید محمـد بهشـتی بـرای تربیـت کادر قضایـی کشـور راه‌اندازی شـد، سـید نیـاز حسـین بـه پیشـنهاد اسـتاد خـود سـید صفـدر حسـین نجفـی بـرای آگاهی از قضاوت اسلامی در این مدرسـه شـرکت کـرد. او در این دوره از دروس اسـاتیدی چـون آیـات عظـام علـی مشـکینی، عبـدالله جـوادی آملـی و محمـد مؤمـن اسـتفاده کـرد. سـید نیـاز حسـین بـرای کارآمـوزی به شـهرهای مختلف ایـران مانند تربیـت حیدریه، گنابـاد و برخـی شـهرهای دیگـر رفـت و تجربیـات قضایـی کسـب نمـود. او بعـد از اتمـام کارورزی قضا، به سـبب سـنگینی و دشـواری کار، از قضاوت منصرف شـد و دوباره به درس و بحث حوزی مشـغول شـد. ولـی بـا اصـرار آیت‌الله محمد مؤمن قمـی در سـال ۱۳۶۰ش، مجدداً وارد سیسـتم قضایی جمهوری اسلامی ایران شـد. سـید نیاز حسـین در استان‌های مختلف ایران مانند همدان، لرسـتان، قـم، مرکـزی و اسـتان خوزسـتان بـر مسـند قضـا نشسـت و احـکام صـادر کـرد. در اوایـل انقلاب وقتـی دادگاه‌های انقلاب تأسـیس شـدند، ریاسـت دادگاه انقلاب سـه اسـتان همـدان، لرسـتان و خوزسـتان به او واگذار شـد. در آن زمان او ۱۷ سـاعت کار می‌کرد تا پرونده‌های قضایی زود خاتمـه یابـد. وی سـپس بـه اسـتان قـم آمـد و بیـش از بیسـت سـال در آنجـا خدمـت کـرد. او علاوه بـر ریاسـت دادگاه انقلاب برخـی استان‌ها، ریاسـت دادگاه اصـل ۴۹ را نیـز بر عهده داشـت.
در زمـان خدمـت وی در قـوه قضائیـه ازآنجاکه میـان ایـران و عـراق جنـگ بـود، سـید نیـاز حسـین از سـال ۱۳۶۰ تـا ۱۳۶۶ش، بارهـا بـه جبهه‌های نبـرد اعـزام شـد و طبـق گواهـی نمایندگـی محتـرم ولی‌فقیه در ناحیـه لرسـتان، در عملیات‌های شـاخ شـمیران، فتـح المبین، حـاج عمران، سـقوط خرمشـهر و والفجـر مقدماتـی حضـور یافـت.
وی قبـل از موعـد بازنشسـتگی، تصمیـم گرفـت کـه از دسـتگاه قضـا کناره‌گیری کنـد و بـا اصرار وی، آیت‌الله سـید محمـود هاشـمی شـاهرودی (رئیـس وقـت قـوه قضائیـه) بـا درخواسـت وی موافقت کرد و سـید نیاز حسـین نقوی پس از ۲۷ سـال خدمت در قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران بازنشسـت شـد. سـید نیاز حسـین به خاطر همین سـمت قضایی، در پاکسـتان بانام «قاضی نیاز» مشـهور اسـت.
بازگشت به پاکستان و فعالیت‌های فرهنگی
سـید نیـاز حسـین نقـوی بعـد از بازنشسـتگی بـه کشـورش پاکسـتان بازگشـت و فعالیت‌های علمـی، فرهنگـی و حـوزوی خـود را از سـر گرفـت. او در تاریـخ ۲۰ فروردیـن ۱۳۸۲ش، به‌عنوان مشـاور و نماینـده ویـژه سـازمان فرهنـگ و ارتباطـات اسلامی در امـور رایزنـی و خانه‌های فرهنگ آن سـازمان در پاکسـتان منتخـب شـد.
در سـال ۲۰۰۳م، بـا اصـرار بـرادر بزرگـش آیت‌الله حافـظ ریـاض نجفـی و نـوازش علـی (یکی از افـراد دخیـل در تأسـیس مـدارس)، او به حـوزه علمیه جامعة المنتظر لاهور (قدیمی‌ترین مدرسـه علمیه پاکسـتان) رفت و مدیریت این مدرسـه و ۳۰ مدرسـه تابعه این مدرسـه را به عهده گرفت. او در مدیریـت خـود سـعی نمـود کـه در مـدارس دینـی، به‌ویژه مدارسـی که تحت نظـارت خودش اداره می‌شوند، تحولاتی ایجـاد شـود و در ایـن زمینـه کارهـای زیادی به انجام رسـاند.
سـید نقـوی در زمـان مدیریـت خـود بازسـازی مدرسـه جامعـه المنتظـر لاهور را آغـاز کـرد و سـاختمان قدیمـی جامعـه المنتظـر لاهور را دوبـاره تعمیـر کـرد. همچنیـن کتابخانـه مدرسـه و سـاختمان مسـکونی اسـاتید را نیـز دوبـاره احـداث کـرد. او همچنیـن در مدیریـت خـود توانسـت مـدارس مختلـف مجموعـه مـدارس تابعـه جامعـة المنتظـر را تجدیـد بنـا کنـد. مدرسـه علمیـه «رضویـه» در شـهر چیچـه وطنـی، مدرسـه علمیـه «السـبطین» و مدرسـه«بـاب حیـدر» در شـهر سـرگودا، مدرسـه علمیه «محمدیه» در سـرگودا، مدرسـه «جامعة المفید» و برخی مدارس دیگر از بناهـای بازسازی‌شده در زمـان سرپرسـتی ایشـان به شمار می‌روند.
سـید نیـاز حسـین همچنیـن بـه تجدیـد بنـای سـاختمان مدرسـه «الامـام المنتظـر» قـم، واقـع در منطقـه چهار مردان، پرداخـت. ایـن مدرسـه در سـال ۱۳۷۸ش، در سه‌طبقه بـرای طالب علوم دینـی سـاخته شـد. مدرسـه الامـام المنتظـر هم‌اکنون جـزو مـدارس پیوسـته جامعـه المصطفـی العالمیـه محسـوب می‌شود و هرسال از پاکسـتان طلبـه جـذب می‌کند.
تأسیس مؤسسه و مدارس علمیه
سـید نیـاز حسـین نقـوی در قـم یک مؤسسـه پژوهشـی بهنام «المنتظـر» راه‌اندازی کـرد. در این مؤسسـه فعالیت‌هایی ماننـد تحقیـق و ترجمـه کتاب‌های مختلـف دینـی و حـوزوی و چـاپ و انتشـار آن‌ها بـه انجـام می‌رسد. برخـی از کتاب‌ها بـه زبـان اردو نیـز ترجمـه و چـاپ می‌شوند.
او در داخـل و خـارج از کشـور پاکسـتان مدارسـی تأسـیس نمـود. مدارسـی چـون «جامعـة مدینـة العلـم»، «جامعـة امیرالمؤمنیـن» و «جامعـة المبلغیـن» در اسلام آبـاد، مدرسـه علمیـه «مدینـة العلـم» در شـهر مـری، مدرسـه علمیـه مدینـة العلـم در شـهر بهمـرود اسلام‌آباد، مدرسـه علمیـه مدینـة العلـم دیـره مـراد جمالـی ایالـت بلوچسـتان، مدرسـه علمیـه مدینـة العلـم الرکانـه ایالـت سـنده، مدرسـه علمیـه مدینـة العلـم لاهور و «جامعـة خاتـم النبین» در شـهر کویتـه ایالت بلوچسـتان از مدارس تأسـیس شـده توسـط وی در کشـور پاکسـتان محسـوب می‌شوند. سید نیاز حسـین در خـارج از کشـور نیـز بـه تأسـیس مدارسـی پرداخت کـه عبارت‌اند از: مدرسـه علمیه مدینة العلـم در نجـف اشـرف و مدرسـه علمیـه مدینة العلم در شـهر کوپن هاک دانمـارک و مدینة العلم در شـهر کارپـی کشـور ایتالیـا. در حـال حاضـر ایـن مـدارس در جهـت تربیـت و پـرورش شـاگردان مکتـب امـام صـادق(ع) مشـغول بـه فعالیت هسـتند.
علاوه بـر مـدارس، وی در شـهرها و روسـتاهای مختلـف پاکسـتان چندین مسـاجد، حسـینیه، مکاتـب قـرآن و پایـگاه سلامت نیـز احـداث نموده اسـت.
مسئولیت‌ها
سـید نیـاز حسـین در پاکسـتان مسئولیت‌های مختلفـی را بـر عهـده داشـته اسـت کـه برخـی از آن‌ها بـه شـرح ذیل اسـت:
- نائـب رئیـس وفـاق المـدارس الشـیعه پاکسـتان: ایـن نهـاد مـدارس شـیعه را مدیریـت و منسـجم می‌کند.
- نائـب رئیـس اتحـاد تنظیمـات مـدارس دینیـه: این نهاد باهدف اتحاد مـدارس دینی اعم از شـیعه و سـنی و پیگیری مشکلات اداری آن‌ها در جهت نزدیکی این مدارس به هم، تأسـیس شـد.
- دبیـر مجمـع جهانـی اهل‌بیت(ع) در پاکسـتان: وی از سـوی مجمع جهانـی اهل‌بیت(ع)به این سـمت انتخاب شـد. سـید نیاز حسـین از طریق این اداره برای ترویج معارف اسلامی به نقاط مختلـف کشـور مبلغ اعزام کرد و مسـاجد و حسینیه‌هایی احـداث نمود.
- دبیـر تقریـب مذاهـب اسلامی پاکسـتان: در پاکسـتان وحـدت اسلامی بیش از هر کشـوری موردنیاز اسـت و بـه همیـن سـبب تقریـب مذاهـب اسلامی پاکسـتان تأسـیس شـد تـا میـان مسـلمانان پاکسـتان وحـدت ایجـاد کنـد و کشـور از اختلاف و تفرقـه نجـات یابد. از ایـن طریق وی علمـا شـیعه و سـنی را توانسـت جمـع کنـد و به‌عنوان یک عالم شـیعی اصول و عقاید خـود را نیز بـرای دیگـران بازگـو کند.
- عضـو کمیتـه رؤیـت هلال شـرعی پاکسـتان بـه نمایندگـی از علمـای شـیعه پاکسـتان: برای استهلال اول هرماه قمـری دولـت پاکسـتان یـک هیئتـی را از علمـای تمام فرق اسلامی انتخاب می‌کند. سـید نیـاز نقـوی عضـو مرکـزی این کمیتـه بود.
- عضو کمسـیون همبسـتگی ملی شـیعیان پاکسـتان: اوضاع شـیعیان پاکسـتان و اختلافات درونـی آن‌ها، سـید نیـاز حسـین را واداشـت تـا برای حل این مشـکل، فکری بیاندیشـد. او بـرای این کـه شـیعیان کشـورش باهم نزدیـک شـوند و اختلافات درونـی خـود را بـه حداقـل برسـانند، بـا همـکاری دیگـر علمـا، قواعـد و ضوابـط اخلاقی‌ای را بـرای احـزاب و شخصیت‌های شـیعی تدوین نمـود تـا بـا رعایـت آن، از توهیـن و تضعیـف یکدیگـر اجتنـاب کنند.
برخی دیگر از مسئولیت‌های سید نیاز حسین در پاکستان عبارت‌اند از:
- عضویت فعال در کمیته علما و مشایخ پاکستان؛
- عضویت در مؤسسه مجمع العالمی لالدیان؛
- نائب رئیسی شورای همبستگی ملی علمای شیعه و سنی؛
- عضویـت در کمیتـه علمـی آموزشـی وزارت آمـوزش عالـی جهـت تعییـن متـون درسـی برای
- آمـوزش عالی؛
- وکالـت از جانـب امـام خمینـی(ره): سـید نیـاز از طـرف امام خمینـی و برخی دیگـر از مراجع عظـام تقلیـد در امور حسـبیه و شـرعیه اجازه داشـت.
خبرگزاری وفاق تایمز
تأسـیس و فعالیـت در خبرگـزاری «وفـاق تایمـز» از دیگر فعالیت‌های سـید نیاز حسـین بود که در سـال ۱۳۹۹ش، بـرای ترویـج و گسـترش اخبـار مربـوط بـه حـوزه و حوزویـان تأسـیس شـد. این خبرگـزاری در ابتـدا بانام «حـوزه تایمـز» کار خـود را آغـاز کـرد و پـس از وفـات او تحت سرپرسـتی بـرادر بزرگـش آیت‌الله سـید حافـظ ریـاض حسـین نجفی بـه «وفاق تایمـز» تغییر نـام داد.
رحلت
حجتاالسلام و المسـلمین سـید نیاز حسـین نقوی در سـال ۲۰۲۰م، به ایران سـفر کرد تا از نزدیـک وضعیـت مدرسـه االمـام المنتظـر قـم را بررسـی کنـد و از همان‌جا نیـز بـه زیـارات عتبات عالیـات سـفر کنـد؛ امـا پیـش از سـفر به عتبـات، به ویروس کرونا مبتلا گشـت و در بیمارسـتانی در قـم بسـتری شـد. وی پـس از چنـد روز در تاریـخ ۲۹ اکتبـر ۲۰۲۰م، مطابـق بـا ۸ آبـان ۱۳۹۹ش، بـه لقاء الله پیوسـت. پیکر او از مسـجد امام حسـن عسکری(ع) تا حرم حضرت معصومه(س) تشییع شـد و تولیت آسـتانه حضرت معصومه(س)، حجتاالسلام و المسـلمین سـید محمد سعیدی بر پیکـر ایشـان نمـاز خوانـد و در بـاغ بهشـت گلزار شـهدای قم به خاک سـپرده شـد.
دبیر کل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)با صدور پیامی درگذشـت حجتاالسلام و المسـلمین سـید نیـاز حسـین نقـوی، رئیـس سـابق مجمع اهل‌بیت(ع) در پاکسـتان را تسـلیت گفـت. در متن پیام آیت‌الله رضـا رمضانـی درباره سـید نیاز حسـین چنین آمده اسـت:
«آن شـخصیت پرتلاش در طـول عمـر بابرکت خـود در جهت اعتلای مکتب اهل‌بیت(ع)خدمـات ارزشـمندی بـه حوزه‌های علمیه پاکسـتان نمود و در مسـیر تحکیـم وحـدت اسلامی و مبـارزه بـا جریان‌های افراطی در آن کشـور همت فراوان داشـت. ایشـان سال‌ها به‌عنوان رئیـس مجمـع اهل‌بیت(ع)پاکسـتان، منشـأ فعالیت‌های فـراوان علمـی، فرهنگـی و تبلیغـی بـرای شـیعیان پاکسـتان بـود.»
دیگـر شخصیت‌ها و نهادهایـی کـه در پاکسـتان و ایـران در پیام‌هایی، درگذشـت ایـن عالـم مجاهـد را تسـلیت گفتنـد بـه شـرح زیـر می‌باشد:
مراجـع عظـام تقلیـد قـم و نجـف آیت‌الله سیسـتانی، آیت‌الله مـکارم شـیرازی، آیت‌الله محمـد بشـیر نجفـی، آیت‌الله صافـی گلپایگانی، آیت‌الله نـوری همدانی، آیت‌الله جعفر سـبحانی، حجتاالسلام سـید ابراهیم رئيسـی، آیت‌الله علیرضـا اعرافـی رئیس حوزه‌های علمیـه ایران، جامعـه مدرسـین حـوزه علمیـه قـم، حجج‌اسلام سـید سـاجد علـی نقـوی رئیـس حـزب اسلامی تحریـک پاکسـتان، راجـه ناصـر عبـاس جعفـری دبیـر کل مجلـس وحـدت مسـلمین پاکسـتان، شـیخ محسـن نجفی، مدیر و مؤسـس مدارس اهل‌بیت(ع) و برخی علمای اهل سنت.
بزرگداشت
مراسـم بزرگداشـت حجتاالسلام و المسـلمین نیاز حسـین نقوی در آبان ۱۳۹۹ش، در حوزه علمیه جامعة المنتظر لاهور پاکسـتان برگزار شـد. همچنین در اولین سـالگرد درگذشـت مرحوم نقوی، مراسـم بزرگداشـتی در قم با حضور حضرات آیات و حجج‌اسلام و المسـلمین سیدهاشـم حسـینی بوشـهری، علـوی بروجـردی، سـید باقـر گلپایگانـی، محمـدی عراقـی، هـادوی تهرانـی، ذو النـور، سـید اسـماعیل خطیـب (وزیـر اطالعـات) و جمعـی از مسـئولین و کارکنـان قـوه قضائیـه و دادگسـتری اسـتان قـم و نمایندگانـی از بیـوت مراجـع معظـم تقلید برگزار شـد.
تک‌نگاری
کتـاب «مجاهـد خستگی‌ناپذیر» با موضـوع فعالیت‌ها و خدمات اجتماعی حجتاالسلام و المسـلمین سـید نیاز حسـین نقوی از سـوی مؤسسـه «امام المنتظر» در ۳۵۰ صفحه منتشـر شـد.
ایـن کتـاب شـامل خدمـات و فعالیت‌های علمـی، فرهنگی و مذهبی وی در مدارس پاکسـتان و ایران و همچنین مراحل مختلف زندگی وی و سـخنان شخصیت‌های مختلف درباره ایشـان اسـت.
حجت الاسـلام والمسـلمین سـید نیـاز حسـین نقـوی (۱۹۵۴-۲۰۲۰م) از علمـای برجسـته پاکسـتان و دبیـر سـابق مجمـع جهانـی اهلبیـت(ع) در ایـن کشـور بـود. سـید نیـاز حسـین بـه مـدت ۲۷ سـال در ایـران در مناصـب قضایـی کشـور خدمت کـرد. از مهمتریـن خدمـات فرهنگـی ایشـان در پاکسـتان و خـارج از پاکسـتان می‌توان به تأسـیس مـدارس علمیـه: «جامعـة امیـر المؤمنیـن» و «جامعـة المبلغیـن» در شـهر اسـلام آبـاد پاکسـتان، «جامعـة خاتـم النبییـن» در شـهر کویتـه ایالـت بلوچسـتان و مدارسـی بـا عنوان «مدینـة العلـم» در شـهرهای مختلفـی چـون اسـلام آبـاد، مـری، بهمـرود اسـلام آبـاد، دیـره مـراد جمالـی ایالـت بلوچسـتان، لارکانـه ایالـت سـنده، لاهـور، نجـف اشـرف، کوپـنهـاک دانمـارک و کارپـی ایتالیـا، اشـاره کـرد. او همچنیـن بـه بازسـازی مـدارس علمیـه «جامعـة المنتظـر» لاهـور، «رضویـه» در شـهر چیچـه وطنـی، «السـبطین» و مدرسـه «بـاب حیـدر» و «محمدیـه» در سـرگودا، پرداخـت.
او در راسـتای وحـدت بیـن فرقه‌هـای مسـلمان و گروه‌هـای شـیعه در پاکسـتان و نیـز بـرای ترویـج و تبلیـغ معـارف اهلبیـت(ع)، تلاش‌هـای بسـیاری کرد.
زندگینامه
حجت‌الاسلام‌والمسلمین سـید نیـاز حسـین نقـوی در تاریـخ ۳ دسـامبر ۱۹۵۳م، مطابـق بـا ۱۳۳۲ش، در ایالـت پنجـاب پاکسـتان مظفرگـر توابع علیپور در پاکسـتان در یک خانواده علمی چشـم به جهان گشـود. عالمانی نظیر آیت‌الله محمدیار شـاه نجفی، آیت‌الله حافظ ریاض حسـین نجفی، سیدصفدرحسـین نجفی که از علمای طراز اول پاکسـتان محسـوب می‌شوند، از خاندان او هسـتند. ازلحاظ نسـب وی از سلسـله سـادات نقوی اسـت و نسـبش به امام هادی(ع) می‌رسد. سـید نیـاز نقـوی آدم متواضـع و خوش‌اخلاق و شیرین‌سخنی بـود و افـراد تحت تأثیرکلام وی جـذب می‌شدند. او دو بـار ازدواج کـرد و محصـول ایـن ازدواج‌ها هفت فرزند؛ پنج پسـر و دو دختـر بود.
تحصیلات
سـید نیـاز حسـین در سـال ۱۹۶۲م (در ۹ سـالگی) توسـط بـرادر بزرگـش آیت‌الله سـید ریـاض حسـین نجفـی بـه حـوزه علمیـه «جامعة المنتظـر» لاهور وارد شـد و تحصیلات خـود را ازآنجا آغاز کـرد و آمـوزش قـرآن کریـم را همان‌جا از بـرادرش فراگرفت. وی دو سـال در مدرسـه المنتظـر درس خوانـد و پـس از دو سـال در سـن یـازده سـالگی بـه علیپور بازگشـت و در مدرسـه «دار الهدی محمدیـه علـیپـور» نـزد عمویـش آیت‌الله سـید محمدیـار شـاه به مدت شـش سـال کسـب فیض کـرد. سـید نیـاز حسـین در تاریـخ ۱۳ اکتبـر ۱۹۶۸م، در سـن ۱۷ سـالگی دوبـاره بـه جامعـه المنتظر وسـن پُوره بازگشـت و نزد برادرش درس خواند و تا اتمام لمعتین همان‌جا به تحصیل پرداخت.
او در سـال ۱۳۵۰ش (۱۹۷۰م) بـه ایـران هجـرت کـرد و در کنـار بـارگاه ملکوتـی حضـرت معصومـه(س) سـکونت گزیـد و در حـوزه علمیـه قـم مشـغول تحصیـل شـد. سـید نیـاز حسـین از اسـاتید برجسـته آن روز آیـات عظـام فاضـل لنکرانـی، میـرزا جـواد تبریـزی و وحیـد خراسـانی و همچنیـن از دیگـر اسـاتید حـوزه علمیـه قـم همچـون آیات عظـام دوزدوزانـی، اعتمادی و سـتوده کسـب علـم کـرد.
فعالیت‌های سیاسی و تبلیغی
سـید نیـاز حسـین به خاطر شـرکت در راهپیمایی‌های ضـد شـاه و حمایـت از انقلاب ایـران، از قـم اخـراج شـد و در ۲۳ سـالگی بـه پاکسـتان برگشـت و در شـهر لاهور مشـغول تبلیـغ و ترویـج معـارف اهل‌بیت(ع) شـد. او بـا حکم حجتاالسلام سـید صفدرحسـین نجفی، پیغـام مرجعیت امام خمینی(ره) را به شـهرهای مختلف پاکسـتان رسـاند و به شـهر چیچه وطنی اعزام شـد و در آنجا در سـال ۱۹۷۸م، مدرسـه علمیه رضویه را تأسـیس کرد. سـید نیاز حسـین در همان مدرسـه به مدت یک سال بـه تدریـس علـوم حـوزوی پرداخـت و سـپس در ۲۵ سـالگی بـه ایـران رفـت.
ورود او بـه ایـران هم‌زمان بـا روزهـای پایانـی حکومت شاهنشـاهی بود و او نیـز در راهپیمایی‌های ضـد ستم‌شاهی شـرکت می‌کرد. پـس از پیـروزی انقلاب اسلامی، سـید نیـاز حسـین به همراه خانواده‌اش بـه ایـران هجـرت کـرد و در قـم سـکونت گزید.
سـید نیـاز حسـین در بـدو ورود بـه ایـران بـا کمـک برخـی دوسـتانش، باهدف تقویـت بنیـه اعتقـادی، دینـی و انقلابی شـیعیان و مسـلمانان اردو زبـان و آشـنایی بیشـتر آن‌ها با انقلاب اسلامی ایـران و ترویـج اهـداف و آرمان‌های انقلاب، مجله‌ای بهنام «جهـاد» را بـه زبـان اردو راه‌اندازی کـرد. همچنیـن دو مجلـه «فصلنامـه مجلـه ثقلیـن» و «ماهنامـه معصوم» نیـز به زبـان اردو، تحت سرپرسـتی وی در پاکسـتان بـه چـاپ می‌رسیدند.
فعالیت در امور قضایی
در اوایـل انقلاب، زمانـی کـه «مدرسـه عالـی قضایـی» بـه دسـت شـهید سـید محمـد بهشـتی بـرای تربیـت کادر قضایـی کشـور راه‌اندازی شـد، سـید نیـاز حسـین بـه پیشـنهاد اسـتاد خـود سـید صفـدر حسـین نجفـی بـرای آگاهی از قضاوت اسلامی در این مدرسـه شـرکت کـرد. او در این دوره از دروس اسـاتیدی چـون آیـات عظـام علـی مشـکینی، عبـدالله جـوادی آملـی و محمـد مؤمـن اسـتفاده کـرد. سـید نیـاز حسـین بـرای کارآمـوزی به شـهرهای مختلف ایـران مانند تربیـت حیدریه، گنابـاد و برخـی شـهرهای دیگـر رفـت و تجربیـات قضایـی کسـب نمـود. او بعـد از اتمـام کارورزی قضا، به سـبب سـنگینی و دشـواری کار، از قضاوت منصرف شـد و دوباره به درس و بحث حوزی مشـغول شـد. ولـی بـا اصـرار آیت‌الله محمد مؤمن قمـی در سـال ۱۳۶۰ش، مجدداً وارد سیسـتم قضایی جمهوری اسلامی ایران شـد. سـید نیاز حسـین در استان‌های مختلف ایران مانند همدان، لرسـتان، قـم، مرکـزی و اسـتان خوزسـتان بـر مسـند قضـا نشسـت و احـکام صـادر کـرد. در اوایـل انقلاب وقتـی دادگاه‌های انقلاب تأسـیس شـدند، ریاسـت دادگاه انقلاب سـه اسـتان همـدان، لرسـتان و خوزسـتان به او واگذار شـد. در آن زمان او ۱۷ سـاعت کار می‌کرد تا پرونده‌های قضایی زود خاتمـه یابـد. وی سـپس بـه اسـتان قـم آمـد و بیـش از بیسـت سـال در آنجـا خدمـت کـرد. او علاوه بـر ریاسـت دادگاه انقلاب برخـی استان‌ها، ریاسـت دادگاه اصـل ۴۹ را نیـز بر عهده داشـت.
در زمـان خدمـت وی در قـوه قضائیـه ازآنجاکه میـان ایـران و عـراق جنـگ بـود، سـید نیـاز حسـین از سـال ۱۳۶۰ تـا ۱۳۶۶ش، بارهـا بـه جبهه‌های نبـرد اعـزام شـد و طبـق گواهـی نمایندگـی محتـرم ولی‌فقیه در ناحیـه لرسـتان، در عملیات‌های شـاخ شـمیران، فتـح المبین، حـاج عمران، سـقوط خرمشـهر و والفجـر مقدماتـی حضـور یافـت.
وی قبـل از موعـد بازنشسـتگی، تصمیـم گرفـت کـه از دسـتگاه قضـا کناره‌گیری کنـد و بـا اصرار وی، آیت‌الله سـید محمـود هاشـمی شـاهرودی (رئیـس وقـت قـوه قضائیـه) بـا درخواسـت وی موافقت کرد و سـید نیاز حسـین نقوی پس از ۲۷ سـال خدمت در قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران بازنشسـت شـد. سـید نیاز حسـین به خاطر همین سـمت قضایی، در پاکسـتان بانام «قاضی نیاز» مشـهور اسـت.
بازگشت به پاکستان و فعالیت‌های فرهنگی
سـید نیـاز حسـین نقـوی بعـد از بازنشسـتگی بـه کشـورش پاکسـتان بازگشـت و فعالیت‌های علمـی، فرهنگـی و حـوزوی خـود را از سـر گرفـت. او در تاریـخ ۲۰ فروردیـن ۱۳۸۲ش، به‌عنوان مشـاور و نماینـده ویـژه سـازمان فرهنـگ و ارتباطـات اسلامی در امـور رایزنـی و خانه‌های فرهنگ آن سـازمان در پاکسـتان منتخـب شـد.
در سـال ۲۰۰۳م، بـا اصـرار بـرادر بزرگـش آیت‌الله حافـظ ریـاض نجفـی و نـوازش علـی (یکی از افـراد دخیـل در تأسـیس مـدارس)، او به حـوزه علمیه جامعة المنتظر لاهور (قدیمی‌ترین مدرسـه علمیه پاکسـتان) رفت و مدیریت این مدرسـه و ۳۰ مدرسـه تابعه این مدرسـه را به عهده گرفت. او در مدیریـت خـود سـعی نمـود کـه در مـدارس دینـی، به‌ویژه مدارسـی که تحت نظـارت خودش اداره می‌شوند، تحولاتی ایجـاد شـود و در ایـن زمینـه کارهـای زیادی به انجام رسـاند.
سـید نقـوی در زمـان مدیریـت خـود بازسـازی مدرسـه جامعـه المنتظـر لاهور را آغـاز کـرد و سـاختمان قدیمـی جامعـه المنتظـر لاهور را دوبـاره تعمیـر کـرد. همچنیـن کتابخانـه مدرسـه و سـاختمان مسـکونی اسـاتید را نیـز دوبـاره احـداث کـرد. او همچنیـن در مدیریـت خـود توانسـت مـدارس مختلـف مجموعـه مـدارس تابعـه جامعـة المنتظـر را تجدیـد بنـا کنـد. مدرسـه علمیـه «رضویـه» در شـهر چیچـه وطنـی، مدرسـه علمیـه «السـبطین» و مدرسـه«بـاب حیـدر» در شـهر سـرگودا، مدرسـه علمیه «محمدیه» در سـرگودا، مدرسـه «جامعة المفید» و برخی مدارس دیگر از بناهـای بازسازی‌شده در زمـان سرپرسـتی ایشـان به شمار می‌روند.
سـید نیـاز حسـین همچنیـن بـه تجدیـد بنـای سـاختمان مدرسـه «الامـام المنتظـر» قـم، واقـع در منطقـه چهار مردان، پرداخـت. ایـن مدرسـه در سـال ۱۳۷۸ش، در سه‌طبقه بـرای طالب علوم دینـی سـاخته شـد. مدرسـه الامـام المنتظـر هم‌اکنون جـزو مـدارس پیوسـته جامعـه المصطفـی العالمیـه محسـوب می‌شود و هرسال از پاکسـتان طلبـه جـذب می‌کند.
تأسیس مؤسسه و مدارس علمیه
سـید نیـاز حسـین نقـوی در قـم یک مؤسسـه پژوهشـی بهنام «المنتظـر» راه‌اندازی کـرد. در این مؤسسـه فعالیت‌هایی ماننـد تحقیـق و ترجمـه کتاب‌های مختلـف دینـی و حـوزوی و چـاپ و انتشـار آن‌ها بـه انجـام می‌رسد. برخـی از کتاب‌ها بـه زبـان اردو نیـز ترجمـه و چـاپ می‌شوند.
او در داخـل و خـارج از کشـور پاکسـتان مدارسـی تأسـیس نمـود. مدارسـی چـون «جامعـة مدینـة العلـم»، «جامعـة امیرالمؤمنیـن» و «جامعـة المبلغیـن» در اسلام آبـاد، مدرسـه علمیـه «مدینـة العلـم» در شـهر مـری، مدرسـه علمیـه مدینـة العلـم در شـهر بهمـرود اسلام‌آباد، مدرسـه علمیـه مدینـة العلـم دیـره مـراد جمالـی ایالـت بلوچسـتان، مدرسـه علمیـه مدینـة العلـم الرکانـه ایالـت سـنده، مدرسـه علمیـه مدینـة العلـم لاهور و «جامعـة خاتـم النبین» در شـهر کویتـه ایالت بلوچسـتان از مدارس تأسـیس شـده توسـط وی در کشـور پاکسـتان محسـوب می‌شوند. سید نیاز حسـین در خـارج از کشـور نیـز بـه تأسـیس مدارسـی پرداخت کـه عبارت‌اند از: مدرسـه علمیه مدینة العلـم در نجـف اشـرف و مدرسـه علمیـه مدینة العلم در شـهر کوپن هاک دانمـارک و مدینة العلم در شـهر کارپـی کشـور ایتالیـا. در حـال حاضـر ایـن مـدارس در جهـت تربیـت و پـرورش شـاگردان مکتـب امـام صـادق(ع) مشـغول بـه فعالیت هسـتند.
علاوه بـر مـدارس، وی در شـهرها و روسـتاهای مختلـف پاکسـتان چندین مسـاجد، حسـینیه، مکاتـب قـرآن و پایـگاه سلامت نیـز احـداث نموده اسـت.
مسئولیت‌ها
سـید نیـاز حسـین در پاکسـتان مسئولیت‌های مختلفـی را بـر عهـده داشـته اسـت کـه برخـی از آن‌ها بـه شـرح ذیل اسـت:
- نائـب رئیـس وفـاق المـدارس الشـیعه پاکسـتان: ایـن نهـاد مـدارس شـیعه را مدیریـت و منسـجم می‌کند.
- نائـب رئیـس اتحـاد تنظیمـات مـدارس دینیـه: این نهاد باهدف اتحاد مـدارس دینی اعم از شـیعه و سـنی و پیگیری مشکلات اداری آن‌ها در جهت نزدیکی این مدارس به هم، تأسـیس شـد.
- دبیـر مجمـع جهانـی اهل‌بیت(ع) در پاکسـتان: وی از سـوی مجمع جهانـی اهل‌بیت(ع)به این سـمت انتخاب شـد. سـید نیاز حسـین از طریق این اداره برای ترویج معارف اسلامی به نقاط مختلـف کشـور مبلغ اعزام کرد و مسـاجد و حسینیه‌هایی احـداث نمود.
- دبیـر تقریـب مذاهـب اسلامی پاکسـتان: در پاکسـتان وحـدت اسلامی بیش از هر کشـوری موردنیاز اسـت و بـه همیـن سـبب تقریـب مذاهـب اسلامی پاکسـتان تأسـیس شـد تـا میـان مسـلمانان پاکسـتان وحـدت ایجـاد کنـد و کشـور از اختلاف و تفرقـه نجـات یابد. از ایـن طریق وی علمـا شـیعه و سـنی را توانسـت جمـع کنـد و به‌عنوان یک عالم شـیعی اصول و عقاید خـود را نیز بـرای دیگـران بازگـو کند.
- عضـو کمیتـه رؤیـت هلال شـرعی پاکسـتان بـه نمایندگـی از علمـای شـیعه پاکسـتان: برای استهلال اول هرماه قمـری دولـت پاکسـتان یـک هیئتـی را از علمـای تمام فرق اسلامی انتخاب می‌کند. سـید نیـاز نقـوی عضـو مرکـزی این کمیتـه بود.
- عضو کمسـیون همبسـتگی ملی شـیعیان پاکسـتان: اوضاع شـیعیان پاکسـتان و اختلافات درونـی آن‌ها، سـید نیـاز حسـین را واداشـت تـا برای حل این مشـکل، فکری بیاندیشـد. او بـرای این کـه شـیعیان کشـورش باهم نزدیـک شـوند و اختلافات درونـی خـود را بـه حداقـل برسـانند، بـا همـکاری دیگـر علمـا، قواعـد و ضوابـط اخلاقی‌ای را بـرای احـزاب و شخصیت‌های شـیعی تدوین نمـود تـا بـا رعایـت آن، از توهیـن و تضعیـف یکدیگـر اجتنـاب کنند.
برخی دیگر از مسئولیت‌های سید نیاز حسین در پاکستان عبارت‌اند از:
- عضویت فعال در کمیته علما و مشایخ پاکستان؛
- عضویت در مؤسسه مجمع العالمی لالدیان؛
- نائب رئیسی شورای همبستگی ملی علمای شیعه و سنی؛
- عضویـت در کمیتـه علمـی آموزشـی وزارت آمـوزش عالـی جهـت تعییـن متـون درسـی برای
- آمـوزش عالی؛
- وکالـت از جانـب امـام خمینـی(ره): سـید نیـاز از طـرف امام خمینـی و برخی دیگـر از مراجع عظـام تقلیـد در امور حسـبیه و شـرعیه اجازه داشـت.
خبرگزاری وفاق تایمز
تأسـیس و فعالیـت در خبرگـزاری «وفـاق تایمـز» از دیگر فعالیت‌های سـید نیاز حسـین بود که در سـال ۱۳۹۹ش، بـرای ترویـج و گسـترش اخبـار مربـوط بـه حـوزه و حوزویـان تأسـیس شـد. این خبرگـزاری در ابتـدا بانام «حـوزه تایمـز» کار خـود را آغـاز کـرد و پـس از وفـات او تحت سرپرسـتی بـرادر بزرگـش آیت‌الله سـید حافـظ ریـاض حسـین نجفی بـه «وفاق تایمـز» تغییر نـام داد.
رحلت
حجتاالسلام و المسـلمین سـید نیاز حسـین نقوی در سـال ۲۰۲۰م، به ایران سـفر کرد تا از نزدیـک وضعیـت مدرسـه االمـام المنتظـر قـم را بررسـی کنـد و از همان‌جا نیـز بـه زیـارات عتبات عالیـات سـفر کنـد؛ امـا پیـش از سـفر به عتبـات، به ویروس کرونا مبتلا گشـت و در بیمارسـتانی در قـم بسـتری شـد. وی پـس از چنـد روز در تاریـخ ۲۹ اکتبـر ۲۰۲۰م، مطابـق بـا ۸ آبـان ۱۳۹۹ش، بـه لقاء الله پیوسـت. پیکر او از مسـجد امام حسـن عسکری(ع) تا حرم حضرت معصومه(س) تشییع شـد و تولیت آسـتانه حضرت معصومه(س)، حجتاالسلام و المسـلمین سـید محمد سعیدی بر پیکـر ایشـان نمـاز خوانـد و در بـاغ بهشـت گلزار شـهدای قم به خاک سـپرده شـد.
دبیر کل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)با صدور پیامی درگذشـت حجتاالسلام و المسـلمین سـید نیـاز حسـین نقـوی، رئیـس سـابق مجمع اهل‌بیت(ع) در پاکسـتان را تسـلیت گفـت. در متن پیام آیت‌الله رضـا رمضانـی درباره سـید نیاز حسـین چنین آمده اسـت:
«آن شـخصیت پرتلاش در طـول عمـر بابرکت خـود در جهت اعتلای مکتب اهل‌بیت(ع)خدمـات ارزشـمندی بـه حوزه‌های علمیه پاکسـتان نمود و در مسـیر تحکیـم وحـدت اسلامی و مبـارزه بـا جریان‌های افراطی در آن کشـور همت فراوان داشـت. ایشـان سال‌ها به‌عنوان رئیـس مجمـع اهل‌بیت(ع)پاکسـتان، منشـأ فعالیت‌های فـراوان علمـی، فرهنگـی و تبلیغـی بـرای شـیعیان پاکسـتان بـود.»
دیگـر شخصیت‌ها و نهادهایـی کـه در پاکسـتان و ایـران در پیام‌هایی، درگذشـت ایـن عالـم مجاهـد را تسـلیت گفتنـد بـه شـرح زیـر می‌باشد:
مراجـع عظـام تقلیـد قـم و نجـف آیت‌الله سیسـتانی، آیت‌الله مـکارم شـیرازی، آیت‌الله محمـد بشـیر نجفـی، آیت‌الله صافـی گلپایگانی، آیت‌الله نـوری همدانی، آیت‌الله جعفر سـبحانی، حجتاالسلام سـید ابراهیم رئيسـی، آیت‌الله علیرضـا اعرافـی رئیس حوزه‌های علمیـه ایران، جامعـه مدرسـین حـوزه علمیـه قـم، حجج‌اسلام سـید سـاجد علـی نقـوی رئیـس حـزب اسلامی تحریـک پاکسـتان، راجـه ناصـر عبـاس جعفـری دبیـر کل مجلـس وحـدت مسـلمین پاکسـتان، شـیخ محسـن نجفی، مدیر و مؤسـس مدارس اهل‌بیت(ع) و برخی علمای اهل سنت.
بزرگداشت
مراسـم بزرگداشـت حجتاالسلام و المسـلمین نیاز حسـین نقوی در آبان ۱۳۹۹ش، در حوزه علمیه جامعة المنتظر لاهور پاکسـتان برگزار شـد. همچنین در اولین سـالگرد درگذشـت مرحوم نقوی، مراسـم بزرگداشـتی در قم با حضور حضرات آیات و حجج‌اسلام و المسـلمین سیدهاشـم حسـینی بوشـهری، علـوی بروجـردی، سـید باقـر گلپایگانـی، محمـدی عراقـی، هـادوی تهرانـی، ذو النـور، سـید اسـماعیل خطیـب (وزیـر اطالعـات) و جمعـی از مسـئولین و کارکنـان قـوه قضائیـه و دادگسـتری اسـتان قـم و نمایندگانـی از بیـوت مراجـع معظـم تقلید برگزار شـد.
تک‌نگاری
کتـاب «مجاهـد خستگی‌ناپذیر» با موضـوع فعالیت‌ها و خدمات اجتماعی حجتاالسلام و المسـلمین سـید نیاز حسـین نقوی از سـوی مؤسسـه «امام المنتظر» در ۳۵۰ صفحه منتشـر شـد.
ایـن کتـاب شـامل خدمـات و فعالیت‌های علمـی، فرهنگی و مذهبی وی در مدارس پاکسـتان و ایران و همچنین مراحل مختلف زندگی وی و سـخنان شخصیت‌های مختلف درباره ایشـان اسـت.